Có lẽ rằng cũng như bao bạn bè khác ngày tốt nghiệp cấp 3 và lựa chọn cho mình một con đường nghề nghiệp đó là một điều mà tôi nghĩ lại chắc phải dùng từ: Quá Sức.
Tuổi học sinh là lúc trong đầu toàn bộ là sự tận hưởng vô tư, vô lo vô nghĩ là chuyện thường. 20% lo nghĩ nghiêm túc và rất mong muốn tìm được sớm con đường sự nghiệp thì thực tế là không đủ năng lực và thông tin mà hoàn toàn là bị tác động định hướng từ thầy cô, bố mẹ, báo chí. Những định hướng này về cơ bản là không hiệu quả vì thầy cô và bố mẹ cũng không có nhiều thông tin và cũng không thực sự sâu sắc về thực tại xã hội.
Tôi như bao bạn bè tôi chọn trường đại học vì một phần là oai, vì sĩ diện với năng lực học tập của mình.
Và định hướng ban đầu tôi sẽ trở thành một kỹ sư mong muốn có được một mức lương cao thu nhập tốt.
Tôi cũng nỗ lực học tập, tham gia công tác đoàn hội để mong rằng sau này đi xin việc sẽ dễ dàng hơn.
Khoảng những năm 2010, thời gian này tôi có một niềm sở thích đó là những sự kì diệu, sự đột phá cách mạng về các sản phẩm công nghệ của Apple. Tôi thần tượng Steve Jobs, người đã truyền cảm hứng bất tận cho tôi về một cuộc sống phi thường. Tôi đọc ngấu nghiến cuốn sách về cuộc đời ông.
Những ngọn đèn nhen nhóm trong tâm hồn về một cuộc sống màu sắc ý nghĩa nhưng nó chưa đủ để xoá nhoà định hướng con đường đã chọn của một kỹ sư. Tôi phải mặc trên mình một bộ đồ kỹ sư hoá dầu.
3/2013. Tôi bước chân vào nhà máy đạm Phú Mỹ thực tập tốt nghiệp sau khi đã thực tập tại nhà máy Đạm Hà Bắc, nhà máy lọc dầu Dung Quất. Bước vào nhà máy với thời gian thực tập 3 tháng tiêu tốn kha khá tiền của mẹ cho chuyến thực tập này. Vậy mà chỉ mới được 5 ngày đầu tiên tôi đã có một suy nghĩ khác.
Tôi không muốn làm một KỸ SƯ nữa. Trong khi chỉ sau 3 tháng nữa thì tôi sẽ Tốt nghiệp đại học và bắt đầu đi xin việc theo đúng dự kiến.
Tôi thấy mức lương ở đây cao quá, cuộc sống một kỹ sư lặp lại mỗi ngày xe đưa xe đón, nhà máy nghiêm ngặt, tôi tự hỏi: Với mức lương này liệu sau này mình có nghỉ được công việc này không? Mình có thể dám bứt ra để làm một sự nghiệp gì không? Mình tin là vài năm quen việc mình sẽ chẳng muốn thay đổi và cuộc đời mình gần như sẽ định đoạt và kết quả đã được hiển thị là hình ảnh một kỹ sư về hưu với lương hưu trợ cấp.
Tôi nhớ về Steve Jobs và tôi bắt đầu phân vân.
Kể từ hôm đó tôi vẫn đi thực tập bình thường nhưng tôi chẳng học gì liên quan đến nhà máy nữa.
Tôi không nấu cơm ăn với bạn bè cùng thực tập nữa, tôi ra ngoài đi ăn cơm bụi 1 mình.
Cứ đi thực tập về là tôi lấy giày đi thể dục rồi đi ăn, tôi thân và tâm sự với mấy cậu em làm bảo vệ khu chung cư của công nhân nhà máy. Tụi nó quý tôi thi thoảng phân công nhau lấy xe đưa tôi đi ra quán cơm rồi lại đón tôi về. Đó cũng là một niềm an ủi đỡ cô đơn vì bạn bè tôi chẳng ai suy nghĩ giống tôi cả. Các bạn đều rất giỏi công nghệ và ngày nay các bạn ấy đều là các kỹ sư cốt cán trong các nhà máy hết rồi. Có mỗi tôi là rẽ ngang đợt đó.
2 tháng 3 tuần tại máy tôi tải hàng loạt các cuốn sách về kinh doanh, về bán hàng, tư duy, chiến lược, nhân sự,… tôi đọc nghiền ngẫm và nó thật vi diệu.
Trước đó tôi cũng có đọc sách nhưng thực sự chỉ là đọc để chém gió bạn bè cho đỡ bị coi là chẳng biết gì thôi. Còn lúc bấy giờ khi quyết định rẽ ngang thì từng câu chữ như khiến tôi nghiện con đường kinh tế, khát vọng muốn trở thành một người kinh doanh thực sự cháy bùng lên.
Cái khát vọng về kiến thức lúc đó lớn và điên rồ đến mức tôi truy cập vào các trang chia sẻ ebook nhìn thấy link tải mà tim tôi đập thình thịch chỉ lo trong chính khoảnh khắc đấy tác giả gỡ đường link đó thì tiếc đứt ruột mất. Phải tải thật nhanh. Nhanh hơn nữa để khi nào ebook nằm trong phần mềm iBooks của iPad rồi mới an tâm được.
Một con nghiện chữ thực sự bạn ạ.
Tôi đọc và đọc, hết thời gian thực tập về bảo vệ xong tôi vẫn có bằng đại học nhưng tôi đã gửi về cho mẹ cất vào két sắt làm kỉ niệm và nói: con đã hoàn thành xong nghĩa vụ giờ con sẽ đi theo con đường của con.
Mẹ tôi cho phép và cho tôi toàn quyền quyết định, nôm na là: “mày muốn làm gì thì làm”.
Tiếp theo là một chặng đường gian khó. Tôi tiếp tục đọc vì còn có nhiều thứ tôi chưa hiểu.
Tôi nghiên cứu tất cả mọi thứ có thể, cái gì cần cho kinh doanh là tôi tìm cho bằng được. Kết hợp đọc nghiên cứu thì ban đêm tôi nghe thêm sách nói của trang khosachnoi. Tôi nghe đến sáng và nhiều khi cũng chẳng biết mình ngủ chưa nữa.
Và đến một thời gian đầu 2014 thì tôi tổng kết lại một bức tranh toàn bộ những gì đã nghiên cứu được.
Thứ 1: sống trong cuộc đời ta phải làm việc với con người cho nên tôi tổng hợp một bộ kiến thức đúc kết về con người. Một nền tảng giúp tôi giao tiếp, bán hàng, quản trị, tâm lý học,…
Thứ 2: sống trong xã hội kinh tế ta phải hiểu cách vận hành hàng hoá kinh tế, luật chơi, hiểu kết cấu vai trò từng bộ phận của nền kinh tế, tôi gọi là Kiến Thức Nền về xã hội.
Thứ 3: sống và sử dụng tiền thì phải hiểu bản chất và quy luật của đồng tiền, tôi nghiên cứu có được một bản đồ toàn cảnh hiểu rõ về tiền vận hành như nào. Tôi gọi bộ kiến thức này là Kiến Thức Nền về tiền bạc.
Với bộ kiến thức sau một thời gian đúc kết tôi bắt đầu công việc khởi nghiệp manh mún nhỏ lẻ của mình. Bán những sản phẩm như sách 2014 tôi làm một cuốn sổ tay hướng dẫn dùng iphone vì thời đó smartphone lúc đó chưa phổ biến, sản phẩm số dạng data, …
Những thành công bước đầu giúp tôi ổn định được cuộc sống và do là người thích nghiên cứu, chiêm nghiệm cuộc sống nhiều và “lắm mồm” tôi nói luôn mồm các bạn ạ.
Cứ có người nghe là tôi nói muốn cái gì tôi cũng chia sẻ chỉ cần chịu ngồi nghe là tôi vui lắm rồi. Có lẽ đó mà tôi đã vô tình lạc vào một con đường đó là nghề đào tạo.
Tôi mở các lớp học miễn phí rồi về sau thì có phí và tôi đi dạy về kỹ năng bán hàng khắp các nơi. Bắc Trung Nam và mọi người đăng ký học chỉ đơn giản vì những bài viết về bán hàng tôi chia sẻ trên mạng xã hội mọi người thấy hay rồi đi học thôi.
Về sau tôi mở một lớp học dạy về mọi thứ tôi đã tổng kết được từ sách và thực tế hữu ích chứ không riêng về bán hàng nữa. Nó chẳng cụ thể một mảng nào mà nó là một khối tổng hợp các góc cạnh toàn cảnh về con người, xã hội, tiền bạc, kinh doanh.
Học viên học xong thấy các bạn ấy sống cũng đúng kiểu khát vọng giống tôi. Cũng điên điên, dở dở kiểu tiếp tục khát khao tiếp tục dại khờ.
Tôi thấy thật vi diệu. Hoá ra nếu một người được tiếp nạp một khối dữ liệu giống nhau thì hành động có vẻ như cũng sẽ khá đồng nhất.
Và kể từ đó tôi dạy 1 môn học có tên Kiến Thức Nền Khởi Nghiệp. Môn học đặt nền móng cho những người khởi nghiệp, thật bền vững, thật chắc chắn. Đến thời điểm tôi chia sẻ tâm sự này thì tôi đã dạy 27 khoá và suốt chặng đường tôi luôn cải tiến và bổ sung thêm hiểu biết nghiên cứu mới để môn học ngày càng tốt hơn và tốt hơn.
Nhưng bước ngoặt cuộc đời tôi diễn ra năm 2018 đó là thời điểm tôi sa đoạ vào hưởng thụ, tôi mất đi mục tiêu sống của mình. Tôi dùng tiền vô tội vạ mua sắm đồ hiệu không tiếc tay. Và thật may mắn thời điểm đó có cậu học trò đã gieo duyên tôi gặp thầy Trần Việt Quân, và thầy Quân gieo duyên cho tôi biết đến Đạo Phật.
Trước giờ với tôi Đạo Phật gần như đã bị biến tướng hoàn toàn và góc nhìn thiển cận của tôi chỉ thấy toàn là lễ bái và tào lao. Tôi nghiêng về khoa học kỹ thuật nên tôi nghĩ luôn đó là những thứ mê tín nên tôi chẳng bao giờ quan tâm.
Nhưng lần này tôi đi học thì lại thấy các kiến thức ứng dụng Đạo Phật trong đời sống, tôi cũng học phong phanh thôi mang tính chất kiến thức cành lá nhưng lại giải quyết được cái nút thắt sa đoạ của mình. Kể từ đó tôi không bị bám chấp vào vật dụng nữa, không phải tiêu tiền để lấp liếm sự trống trải trong tâm hồn mình.
Tôi học được 9 chữ sau khoá học của thầy Quân.
Tham – Sân – Si
Giới – Định – Tuệ
Văn – Tư – Tu
Và lúc đó tôi cảm nhận: nói ra thì hơi hổ thẹn chứ tôi nghĩ cỡ tôi tu ko nổi 9 chữ này.
Quá khó. Bỏ sao được Tham Sân Si đây. Luyện sao nổi Giới Định Tuệ đây. Vì bản thân suy nghĩ thấy nó xa vời lắm.
Tham nó cứ ngoi lên lặn xuống như cá vàng múa tung tăng ý các bạn.
Sân thì ai chơi mình vố nào mình cay lấy được luôn.
Nhưng 9 chữ chữ văng vẳng thôi thì cố gắng tu dưỡng mỗi ngày.
Thì dần dà nó cũng ngấm dần và cái sự quản trị mình nó cũng tốt dần lên.
Ví dụ như trước sân si cay cú mình không kiểm soát được thì nay Sân lên khùng lên thì 15 phút sau bình tĩnh lại bắt đầu nguôi và tỉnh táo hơn, biết phân tích trước sau và biết thôi bỏ qua. Nhưng vẫn sân các bạn ạ. Chẳng qua là sẽ bỏ qua được sau khi bình tĩnh lại chứ không bám vào rồi giữ trong người thôi.
Giai đoạn này tầm 2018 – 2019. Về cơ bản kiến thức về kinh doanh khởi nghiệp tôi có công thức hoàn toàn an toàn và chắc chắn cho các bạn.
Đó là một sự chuẩn bị đầy đủ về năng lực các khía cạnh cơ bản, cái này chắc chắn rồi đúng không, làm gì thì cũng phải có kỹ năng căn bản của ngành. Khởi nghiệp là 1 nghề thôi mà. Nó cũng có những thứ trang bị như bao nghề khác.
Tiếp theo là xây dựng lợi thế cá nhân, đây là nguyên nhân khởi nghiệp chẳng ai giống ai. Mỗi người một lợi thế riêng nhất định.
Thứ 3 là sự chuẩn bị về nguồn khách hàng. Nghĩa là mình xây dựng tập khách hàng trước, cộng đồng trước rồi sau đó mới mở kinh doanh thì không bao giờ bị trường hợp trống khách giai đoạn đầu.
Thứ 4 là giữ khách hoàn toàn do năng lực về sản phẩm và dịch vụ cải tiến mỗi ngày để tốt hơn, rẻ hơn, đẹp hơn.
Nếu như được học và nhuần nhuyễn sự chuẩn bị này thì bạn khởi nghiệp sẽ vô cùng chắc chắn, mọi thứ rất rõ ràng và nếu chưa có vốn thì dự án luôn dễ dàng nhận được sự tin tưởng.
Tôi đã sống với hàng trăm dự án và công thức chuẩn bị kỹ lưỡng luôn là điều vô cùng quan trọng. Sự nóng vội là nguyên nhân của thất bại.
Với công thức chắc ăn này thì gần như nếu bạn muốn theo cuộc đời kinh doanh thì hãy dành ra 1-2 năm nghiên cứu chuẩn bị và xây dựng cộng đồng.
Dại dột nhất của người khởi nghiệp là làm liều cầu may. Nghĩ rằng quẳng tiền ra mở nọ mở kia shop nọ shop kia mình sẽ hên và bán chạy rồi giàu có.
Nóng vội, không muốn chuẩn bị sẽ luôn có một cái kết giống nhau rồi lại nói: thất bại là mẹ thành công hoặc kinh doanh thất bại 95%,… bào chữa cho sự bồng bột của mình.
Nhưng các bạn ạ, câu chuyện không dừng ở đó. Khởi nghiệp thành công thì đã sao? Thực chất ra những người thực sự gây dựng được một hệ giá trị bản thân thực sự thì xã hội sẽ sớm chấp nhận họ và xã hội sẽ sẵn sàng trả tiền để đổi lấy sản phẩm dịch vụ từ nhà kinh doanh đấy như một nhu cầu tất yếu.
Trong lòng tôi suốt những năm tháng vẫn cảm thấy một điều gì đó trống vắng đến lạ kì mà không thể hiểu nổi. Tôi đang thiếu cái gì nữa.
Một cuộc sống đủ đầy không phải lo lắng, một gia đình êm ấm biết thương yêu nhau, sự nghiệp vẫn phát triển ngay cả trong thời kì xã hội khó khăn vật lộn, tại sao tôi vẫn thấy trống vắng.
Tôi quyết định tìm kiếm câu trả lời. Tôi thường xuyên thức đêm, suy tư nhiều về 2 chữ Khởi Nghiệp phục vụ giới trẻ làm sao cho con đường này ít trả giá nhất có thể, tôi mong thôi thúc giới trẻ sống khát vọng hơn nỗ lực hơn. Thì đúng lúc đó, tôi bị một cơn đột quỵ nhẹ sau bao đêm thao thức. Tôi đi khám và dành ra một thời gian để nghỉ ngơi.
Trong lúc này tôi bắt đầu tìm kiếm và tôi chợt nhớ ra đó là Đạo Phật. Tôi muốn thử tìm hiểu nghiêm túc về Đạo Phật một lần không sử dụng các bài pháp đã diễn giải từ các thầy nữa. Và tôi tìm về cuộc đời của Đức Phật để xem lại gốc rễ.
Và đúng là tôi đã được ông trời dẫn lối chỉ đường. Nơi đây đã chính thức tìm ra phần còn thiếu mà tôi tăm tối bao lâu nay. Tôi tìm về được HẠNH PHÚC THỰC SỰ CỦA ĐỜI NGƯỜI.
Và cuối cùng sự hoàn thiện ý nghĩa cuộc đời của tôi đã được làm rõ, một ngọn đuốc đã được thắp sáng sau bao ngày u tối. Sau bao năm tự hỏi tại sao mình đã đạt được những thành quả và mình cũng có được niềm vui hạnh phúc mà cớ sao mọi thứ cứ thoáng qua chẳng thể nào giữ được cảm xúc đấy. Vẫn phải luôn tái tạo liên tục để kết nối tìm một cảm xúc và hạnh phúc mới cho cuộc đời.
Hoá ra trước nay mình phải dùng hạnh phúc cảm xúc hoàn toàn từ ngoại cảnh bên ngoài, sự nghiệp thành công thì nó tác động ngược vào trong để lôi hạnh phúc lên thôi chứ bản thân không được tự quyền kiểm soát.
Và tôi nghiên cứu hoá ra Đạo Phật hoàn toàn rất gần gũi với thực tế chẳng có như những gì trước giờ tôi từng nghĩ. Lễ lạt cúng bái nhiều hình thức mê tín làm góc nhìn một người trẻ dại như tôi khi xưa lầm đường có suy nghĩ sai lệch.
Đạo Phật dạy cho ta quản trị được thân tâm mình, làm chủ nội tại kiểm soát cảm xúc của mình thật vi diệu. Từ việc nghĩ rằng mình chẳng thể quản trị nổi 9 chữ Tham – Sân – Si – Giới – Định – Tuệ – Văn – Tư – Tu thì khi nghiên cứu học tập một cách nghiêm túc từ gốc rễ tôi cảm thấy mình hoàn toàn có thể làm được, tin tưởng vào con đường tuyệt vời để rèn luyện thân tâm để hoàn thiện bản thân vừa làm tốt việc ĐỜI và vừa làm tốt việc ĐẠO.
Kiếm thức về ĐỜI sẽ cho ta giá trị sống trong xã hội, ta cần học, giống như một cốc nước rỗng cứ học rồi sẽ biết, rèn luyện rồi sẽ hiểu và thành thạo. Đó là kỹ năng trong kinh doanh như bán hàng, marketing, nhân sự, tài chính, quản trị, lãnh đạo,… học là sẽ biết. Nó chính là thứ cho ta 2 chữ THÀNH CÔNG.
Kiến thức về ĐẠO sẽ cho ta sự an nhiên, sự thanh tịnh, cho ta khả năng cảm thụ giá trị sống đích thực, cho ta sống trong thực tại, làm chủ được cảm xúc, thoát khỏi được tham, sân, si, đố kị, ngạo mạn, nghi ngờ, đau khổ, đến được với sự tự do tự tại, có được 2 chữ HẠNH PHÚC.
Nói về Đạo thì đa phần giới trẻ sẽ không quan tâm và bỏ qua vì sức lôi cuốn mãnh liệt của kiến thức ĐỜI mà mình chia sẻ phía trên, vì có lẽ tuổi trẻ luôn nghĩ TIỀN sẽ là mục tiêu hấp dẫn nhất cho nên giỏi kiến thức ĐỜI là ngon và chưa có nhu cầu ĐẠO hoặc trường hợp 2 giống tôi là chưa biết đến sự tồn tại và giá trị của ĐẠO trong cuộc sống là gì. Luôn sử dụng cảm xúc bằng giá trị vật chất bên ngoài bấu víu. Dù biết nó không bền chỉ nhất thời thoáng qua nhưng dù sao không biết con đường nào khác.
Nhưng nếu hôm nay bạn đọc nào kiên trì nghe tâm sự của tôi đến đây thì tôi tin rằng bạn đã rõ vai trò của 2 mảng trong cuộc sống đó là ĐẠO VÀ ĐỜI rồi đúng không.
Đây là 2 mảng bổ trợ cho nhau vô cùng hiệu quả, nếu như trước giờ tôi mới chỉ trao được cho học viên của mình công thức để vào ĐỜI thì mới chỉ là giúp học viên vào đời bằng 1 chân nhảy lò cò thôi. Làm đúng lộ trình công thức thì chỉ thành công được về tài chính chứ chưa đạt được sự an nhiên an trú trong tâm hồn để vẹn toàn cuộc sống.
Bây giờ khi đã hiểu và thấm thì bạn hãy hình dung có thêm Đạo sẽ giúp con người ta có được trí tuệ thông thoáng, đi đúng giá trị sống đúng đắn, loại bỏ lòng tham, sân hận, loại bỏ sự đố kị ghen ghét, loại bỏ đi những hành động bấp chất hại người để đạt mục tiêu,… với một nền tạo Đạo tốt và một năng lực ĐỜI tốt thì phải chăng xã hội đang rất mong chờ những doanh nhân như thế hay sao. Vậy khi đó thành công sẽ là hệ quả tất yếu tạo thành thế kết hợp tuyệt vời. Cả Thành công & Hạnh phúc luôn hiện hữu bền vững chứ không phải sự bám víu chông chênh khi xưa.
Tất cả đã dựa trên GIÁ TRỊ THẬT thì lo gì xã hội không chấp nhận. Mà giá trị thì tôi rèn, học tập, nỗ lực mỗi ngày là con người sẽ hình thành chứ đâu phải là một bí mật che dấu thách thức đánh đố ai đâu.
Đây chính là một sự chuẩn bị vô cùng tuyệt vời, một cái nền vững chắc để xây lên những công trình kiến trúc vững chãi không ngả nghiêng theo những ham muốn tầm thường gây nguy hại cho con người, cho khách hàng, cho xã hội.
Để làm được nền móng này thì cần một thời gian chuẩn bị kỹ lưỡng, một sự chuẩn bị mang tính chất cuộc đời. Tôi nghĩ rằng may mắn nhất là có thể nhận thức được và sớm để có đủ thời gian tuổi trẻ toàn tâm toàn ý rèn luyện từ 18 và trước 26 tuổi, trước khi lập gia đình.
Bởi kiến thức đời có thể học được nhưng kiến thức đạo nó không giống như ly nước rỗng để đổ vào mà nó lại là một ly nước đục cần thời gian lọc lại từng phần để nó trở lên trong trở về với chính đạo.
Tại sao tôi lại nói vậy vì chúng ta đã sống vài chục năm hoặc những bạn đọc giả của tôi đang dõi theo dòng chữ này cũng tầm ít nhất đôi ba mươi tuổi. Những năm tháng qua chúng ta đã tiếp nạp đủ thứ trên đời cả chính, cả tà, cả tốt, cả xấu, ai cũng từng có những lỗi lầm có những hành vi không được tốt, ta cố chấp bào chữa cho nó,… và bản thân ta giờ đây là một cốc nước có cả nước trong và vẩn đục. Vậy nên để có thể lọc lại thì cần thời gian cho điều đó và rồi một ngày chúng ta sẽ vẹn toàn lại một ly nước trong. Vậy nên càng trẻ ly nước càng dễ lọc, càng cao tuổi sẽ càng khó.
Khát vọng của tôi là tạo ra một cộng đồng doanh nhân trẻ nương tựa vào nhau chung nhau giá trị sống, tạo môi trường riêng để giữ giới cho mình tránh bị hoà tan bởi cám dỗ của chộp giật xã hội. Có Đạo nhưng không có môi trường thì chẳng mấy không giữ được mình cũng đánh mất.
Hiện tại tôi đã trên con đường này sống và cảm thấy may mắn khi vẹn toàn rất an nhiên, rất khát vọng hoà quyện chặt chẽ giữa ĐẠO và ĐỜI, giúp cho vốn dĩ bản thân ngày xưa đã “hãy cứ khát khao, hãy cứ dại khờ” năng lượng sống đã cao thì nay còn cao hơn, một sự khát khao cống hiến, mang giá trị cho đời bằng tỉnh thức mãnh liệt hơn.
Tôi thực sự biết ơn cơn đột quỵ của mình đã cho tôi không bị dòng đời cuốn đi, có thời gian để tìm ra con đường để có được nửa còn lại hoàn thiện cho 2 khía cạnh thành công và hạnh phúc bền vững.
Nguyễn Minh Ngọc ™
